जनसंख्याको ३७ प्रतिशतका हातमा मोबाइल सेवा

काठमाडौ, जेष्ठ ३० - नेपालका जनसंख्याको ३७ प्रतिशतका हातमा मोबाइल सेवा पुगेको छ । एक वर्षको अवधिमा मोबाइल प्रयोगकर्ताको संख्यामा ५७ प्रतिशतको वृद्धि भएको छ । दूरसञ्चार प्राधिकरणले हालै प्रकाशित गरेको चैतसम्मको तथ्याङक अनुसार १ करोड ७ लाख नेपालीको हातमा मोबाइल सेवा पुगेको छ । गत चैतमा योे संख्या ६८ लाख २८ हजार थियो । दूरसञ्चार क्षेत्र सबै प्रकारका प्रविधि मध्ये सबैभन्दा बढी प्रयोगकर्ता मोबाइलका छन् । मुख्य दुई मोबाइल सेवा प्रदायक नेपाल टेलिकम र एनसेल बीचको तीव्र प्रतिस्पर्धा र त्यसँगै प्रयोगकर्ताको संख्यामा भएको वृद्धिले घनत्वमा उच्च वृद्धि भएको हो । प्राधिकरणका अनुसार गत चैतको दाँजोमा यस चैतमा मोबाइल घनत्व १३ प्रतिशतले बढेको छ । गत वर्ष २४ दशमलव ३५ प्रतिशत रहेको मोबाइल घनत्व यस चैतमा आइपुग्दा ३७ दशमलव ४७ प्रतिशत पुगेको हो । एक वर्षको वृद्धिदरको आधारमा नेपालमा दैनिक ११ हजारले मोबाइल सेवा लिने गरेका छन् । मोबाइल सेवामा पनि सबैभन्दा बढी प्रतिस्पर्धा जिसएमएमा छ । अहिले कुल दूरसञ्चार प्रयोगकर्तामध्ये ८१ प्रतिशत जिएसएम मोबाइल प्रयोगकर्ता छन् । कुल मोबाइल प्रयोगकर्तामध्ये ९८ लाख ३९ हजार जिएसएम मोबाइल प्रयोग गर्छन् । बाँकी ८ लाख ७१ हजार नेपाल टेलिकमको सिडिएमए सेवाका प्रयोगकर्ता हुन् । गत वर्षको तुलनामा जिएमए मोबाइल प्रयोकर्ताको वृद्धि मात्र ६० प्रतिशतले भएको छ । दूरसञ्चार क्षेत्रमा आधारभूत लाइन र अन्य सेवामा उपभोक्ताको खासै वृद्धि नभए पनि मोबाइल प्रयोगकर्ताको संख्यामा भने उच्च वृद्धि आएको छ । मोबाइलमा उपभोक्ताको आकर्षण र त्यसबाट सिर्जित प्रतिस्पर्धाका कारण प्रयोगकर्ताको संख्यामा उच्च वृद्धि भएको प्राधिकरणका प्रवक्ता कैलाशप्रसाद न्यौपाने बताउँछन् । 'मोबाइल सेवा दिइरहेका कम्पनीले ठूलो लगानीसहित उच्च प्रतिस्पर्धामा उत्रिएका छन्,' उनले भने, 'उपभोक्ताको पनि यसमै आकर्षण बढेको छ ।' विश्वभर नै लोकपि्रय  यो प्रविधिको प्रयोग सजिलो भएकाले उल्लेख्य संख्यामा प्रयोगकर्ता बढेका हुन् । मोबाइल क्षेत्रको प्रतिस्पर्धाका कारण आधारभूत दूरसञ्चार सेवालगायत सेवा विस्तारसमेत कम प्राथमिकतामा परेका छन् । आधारभूत टेलिफोन सेवाको मुख्य खेलाडी नेपाल टेलिकमको अहिले मोबाइल सेवाको प्रतिस्पर्धामा केन्दि्रत भएकाले आधारभूत सेवा विस्तार अन्यन्तै न्यून छ ।  'मोबाइलमा युवा पुस्ताको आकर्षण पनि उच्च छ,' न्यौपानेले भने, 'सेवा र मोबाइल सेटको शुल्कमा आएको गिरावटले पनि प्रयोगकर्ता बढ्न सघाएको छ ।' ग्रामीण क्षेत्रमा पनि सेवा प्रदायक कम्पनीले प्राथमिकताका साथ सेवा विस्तार गरेकाले प्रयोगकर्ता बढेका हुन् ।   एनसेल रिब्रान्डिङ, नयाँ प्रकारका सेवा र उच्च बजार प्रतिस्पर्धामा अगाडि छ । सबैभन्दा ठूलो जिएमएस मोबाइल कम्पनी टेलिकमले पनि थप नयाँ आयोजना सञ्चालन गर्ने भएको छ । कम्पनीले थप १ करोड क्षमताको जिएसएम लाइन विस्तार गर्ने घोषणा गरिरहेको छ ।  चैत महिनासम्म मुलुकमा कुल दूरसञ्चार प्रयोकर्ताको संख्या १ करोड २२ लाख पुगेका छन् । तथ्यांकअनुसार चैतसम्ममा मुलुकको कुल टेलिघनत्व ४२ दशमलव ७७ प्रतिशत पुगेको छ । जसमा आधारभूत टेलिफोन सेवाको घनत्व २ दशमलव ९६ प्रतिशत रहेको छ भने एलएमएस र जिएमपिसिएस जस्ता सेवाको घनत्व २ दशमलव ३४ प्रतिशत पुगेको छ । नेपालमा मोबाइल सेवा भित्रिएको १२ वर्ष भएको छ ।