अवैध भिओआइपी नियन्त्रणले राजस्व तेब्बर बृद्धि

अवैध भिओआइपी नियन्त्रणले राजस्व तेब्बर बृद्धि

काठमाडौ, श्रावण २४ - अवैध भ्वाइस ओभर इन्टरनेट प्रोटोकल (भिओआइपी) कल वाइपास नियन्त्रणसँगै दूरसञ्चार कम्पनीहरूको आम्दानी एक वर्षयता तेब्बरले बढेको छ । प्रहरीले भिओआइपी कल बाइपास गर्नेको खोजीमा पाएको सफलताले नेपाल टेलिकम, एनसेललगायत कम्पनीको अन्तर्राष्ट्रिय गेटवेमार्फत हुने आम्दानी तेब्बरले बढेको हो । एक वर्षयता कल बाइपास नियन्त्रणमा प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरो (सिआइबी) लागिपरेको छ । टेलिकमका अनुसार कल वाइपास नियन्त्रणअघि मासिक औसत ३ करोड मिनेटको अन्तर्राष्ट्रिय कल भित्रने गरेको थियो । अहिले यो बढेर मासिक १० करोड मिनेट पुगेको छ । दूरसञ्चार कम्पनीले अन्तर्राष्ट्रिय कलबाट प्रतिमिनेट ८ रुपैयाँ आम्दानी गर्छन् । यस आधारमा एक वर्षमा टेलिकमको आम्दानी झन्डै ५० करोड रुपैयाँले बढेको छ । गत वर्ष यसै बेला मासिक झन्डै २४ करोड रुपैयाँ अन्तर्राष्ट्रिय कलबाट आम्दानी गर्दै आएको टेलिकमले अहिले ८० करोड रुपैयाँ आम्दानी गरिरहेको छ । टेलिकमका प्रवक्ता सुरेन्द्रप्रसाद थिके अवैध कलबाइपास नियन्त्रण हुँदा टेलिकमको राजस्व बढेको बताए । 'यसले सरकारलाई तिर्ने राजस्व पनि बढेको छ,' उनले भने, 'यसले सरकारलाई बुझाउने राजस्वसमेत बढेको छ ।'

एनसेलले पनि कल बाइपास नियन्त्रणले राजस्वमा उल्लेख्य वृद्धि भएको जनाएको छ । एनसेलको अन्तर्राष्ट्रिय गेटवेमार्फत मासिक २ करोड कल हुने गरेकामा प्रहरीले कारबाही सुरु गरेको ६ महिनामा बढेर जनवरीमा ६ करोड ५० लाख कल पुगेको थियो । यस्तै युटिएलको सुरुको ६ महिनामा ५० लाखबाट १ करोड ५० लाख कल भएको थियो । एसटिएमको एक वर्षअघि २० लाख रहेकामा बढेर जनवरीमा ७० करोड पुगेको थियो । कल वाइपास गर्ने कार्य वित्तीय अपराध भएकाले नियन्त्रणका लागि सम्पूर्ण टोली लागिपरेको सिबिआईका निर्देशक डिआइजिपी राजेन्द्रसिहं भण्डारीले बताए । 'करोडौंको राजस्व गुमिरहेको थियो,' उनले भने, 'त्यसैले नियन्त्रणका लागि हामी सबै लागिपरेका छौं ।' उनका अनुसार अवैध रूपमा आएको फोनको कारण ग्राहकबाट गुणस्तरीय सेवा नपाएको गुनासोलाई समेत यसले कम गरेको बताए । 'अवैध कल वाइपास कम हुँदा ग्राहकले गुणस्तरीय सेवा पाएका छन्,' उनले भने, 'अन्तर्राष्ट्रिय कल आउँदा पनि स्थानीय नम्बर देखिने समस्या हटेको छ ।' प्रहरीका अनुसार अवैध भिओआइपी नियन्त्रणका क्रममा ११ हजार ९ सय २५ सिमसमेत बरामद भएको छ ।

कलवाइपासका 'मस्ट वान्टेड'

प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरो यतिबेला भिओआइपीमार्फत हुने कलबाइपास अपराधमा संलग्न भोलाकिशोर डंगोलको खोजीमा छ । सरकारी सेवामा समेत रहिसकेका इन्जिनियर डंगोलले प्राविधिक ज्ञान दुरुपयोग गरी राज्यकोषमा राजस्वस्वरूप आउन सक्ने अर्बौं रुपैयाँ चुहावट गराएको आरोप छ ।

'अभियुक्तले चार वर्षदेखि भिओआइपी प्रयोग गरी कल बाइपास गरेको देखियो,' सिआइबीका निर्देशक डिआइजिपी राजेन्द्रसिहं भण्डारीले भने, 'चार वर्षमा त उनले अर्बौं रुपैयाँ ठगेको हुन सक्छ ।' भोलाकिशोर विद्युत् प्राधिकरणमा केही वर्ष काम गरिसकेका इन्जिनियर हुन् । प्रहरीका अनुसार करिब एक दशकअघि जागिर छाडेर उनी व्यवासायमा छिरेका हुन् । ग्लोबल इन्टरनेट सर्भिसेज नामको इन्टरनेट सेवा प्रदायक कम्पनी चलाइरहेका उनले छिट्टै पैसा कमाउन सीप र प्रविधिको दुरुपयोग गर्न थालेका थिए । ललितपुरको मानभवनस्थित विद्याराज शाक्यको घर भाडामा लिएर दुई वर्षदेखि भिओआइपी सञ्चालन गरिरहेका भाष्कर शर्मा पौडेल र रूपक महर्जनले भोलाकिशोरको कम्पनीबाट इन्टरनेट सेवा प्राप्त गरेको देखिएको छ । यसम भोलाकिशोरको संलग्नता देखिएको छ । साउन ९ गते भाष्कर र रूपक पक्राउ परेपछि भोलिपल्ट सिआइबीको संयुक्त टोलीले तिनले अवैध कल बाइपास गर्ने उपकरण राखेको ठाउँ छापा मारेर उपकरण बरामद गरेको थियो । नेट प्लस नामको अर्को आइएसपी कम्पनी पनि अवैध कलबाइपसामा संलग्न भेटिएपछि सिआइबीले यसका सञ्चालक राकेश गिरीलाई पक्राउ गरेको छ । संयुक्त टोलीले असार ३ गते जैसीदेवलस्थित नरोत्तमलाल मास्केको घर भाडामा लिएर सञ्चालन भइरहेको भिओआइपीको उपकरण बरामद गरेपछि गिरी पक्राउ परेका हुन् । गत जेठ २ गते सिआइबीले छापा मारेर भिओआइपीको उपकरण बरामद गरेपछि फरार रहेका भोलाले विदेशबाटै मुद्दा मिलाउन चलखेल गरिरहेको सिआइबीले जनाएको छ । डिआइजी भण्डारीका अनुसार भोलाले अहिलेसम्म विभिन्न दलाललाई ९० लाख रुपैयाँ दिएको सूचना आएको छ । मुद्दा मिलाउन भोलालाई सघाउन परिचालित ललितपुर कुसुन्तीका कृष्ण पुनलाई पनि प्रहरीले पक्राउ गरेको छ ।